계 | 식물계 Plantae |
문 | 속씨식물문 Angiospermae |
강 | 쌍떡잎식물강 Eudicots |
목 | 용담목 Gentianales |
과 | 협죽도과 Apocynaceae
|
---|
협죽도과(夾竹桃科, 학명: Apocynaceae 아포키나케아이)는 용담목의 과이다. 협죽도, 박주가리,
덩굴박주가리, 마삭줄, 큰조롱, 나도은조롱 등을 포함하고 있다. 난·온대에서
열대에 400속 5,100종 가량이 분포하며 한국에는 3속 4종이 있다. 상록 목본 또는
여러해살이 초본으로 줄기나 잎에 상처를 입히면 흰 액이 나온다. 잎은 마주나고
드물게 어긋나거나 돌려나는 것도 있으며 톱니는 없다. 꽃은 양성으로 방사대칭이다.
화관은 깔때기 모양 또는 높은 술잔 모양이며 끝이 5개로 갈라지고, 열편은 꽃봉오리일
때 소용돌이 모양으로 접힌다. 수술은 5개이며 화관통에 달리고, 열매는 2갈래로
갈라지는 골돌과 또는 장과이다. 종자는 많고 대부분은 말단에 털 또는 날개가 있다.
강심 배당체(cardiac glycosides)를 함유하는 협죽도속(Nerium), Cerbera, Cascabela,
Strophanthus, Acokanthera, Apocyum, Thebetia 등의 속은 독성이 강하여 치명적이므로
먹지 않도록 유의해야한다. 일일초(Catharanthus roseus), Rauvolfia serpentina,
Tabernanthe iboga 등도 유독 알칼로이드를 함유하므로 먹지 말아야 한다.
크론퀴스트분류체계에서 박주가리과(Asclepiadaceae)는 APG III분류체계에서 협죽도과의
아과로 편입되었다.
[하위 분류]
- 협죽도아과(Apocynoideae Burnett)
- 라브다데니아족(Rhabdadenieae Pichon ex M.E.Endress)
Rhabdadenia Müll.Arg.
말로우에티아족(Malouetieae Müll.Arg.)
Allowoodsonia Markgr.
Carruthersia Seem.
Eucorymbia Stapf
Funtumia Stapf
Galactophora Woodson
Holarrhena R.Br.
Kibatalia G.Don
Malouetia A.DC.
Mascarenhasia A.DC.
Neobracea Britton
Pachypodium Lindl.
Spirolobium Baill.
메세키테스족(Mesechiteae Miers)
Allomarkgrafia Woodson
Forsteronia G.Mey.
Mandevilla Lindl.
Mesechites Müll.Arg.
Tintinnabularia Woodson
바이세아족(Baisseeae M.E.Endress)
Baissea A.DC.
Dewevrella De Wild.
Motandra A.DC.
Oncinotis Benth.
수궁초족(Apocyneae Rchb.)
마삭줄속(Trachelospermum Lem.)
수궁초속(Apocynum L.)
Aganosma (Blume) G.Don
Amalocalyx Pierre
Amphineurion (A.DC.) Pichon
Anodendron A.DC.
Baharuia D.J.Middleton
Beaumontia Wall.
Chonemorpha G.Don
Cleghornia Wight
Epigynum Wight
Ichnocarpus R.Br.
Ixodonerium Pit.
Micrechites Miq.
Papuechites Markgr.
Parepigynum Tsiang & P.T.Li
Pottsia Hook.
Sindechites Oliv.
Streptoechites D.J.Middleton
Urceola Roxb.
Vallaris Burm.f.
에키테스족(Echiteae Bartl.)
Angadenia Miers
Artia Guillaumin
Asketanthera Woodson
Bahiella J.F.Morales
Echites P.Browne
Ecua D.J.Middleton
Hylaea J.F.Morales
Laubertia A.DC.
Macropharynx Rusby
Parsonsia R.Br.
Pentalinon Voigt
Prestonia R.Br.
Temnadenia Miers
Thenardia Kunth
Thoreauea J.K.Williams
오돈타데니아족(Odontadenieae Miers)
Cycladenia Benth.
Elytropus Müll.Arg.
Odontadenia Benth.
Pinochia M.E.Endress
Secondatia A.DC.
Stipecoma Müll.Arg.
Thyrsanthella (Baill.) Pichon
우리그티아족(Wrightieae G.Don)
Pleioceras Baill.
Stephanostema K.Schum.
Wrightia R.Br.
협죽도족(Nerieae Baill.)
협죽도속(Nerium L.)
Adenium Roem. & Schult.
Alafia Thouars
Farquharia Stapf
Isonema R.Br.
Strophanthus DC.
박주가리아과(Asclepiadoideae Burnett)
관백미꽃족(Asclepiadeae Duby)
관백미꽃속(Asclepias L.)
박주가리속(Cynanchum L.)
백미꽃속(Vincetoxicum Wolf)
Ampelamus Raf.
Anemotrochus Mangelsdorff, Meve
Araujia Brot.
Aspidoglossum E.Mey.
Aspidonepsis Nicholas & Goyder
Astephanus R.Br.
Barjonia Decne.
Blepharodon Decne.
Calciphila Liede & Meve
Calotropis R.Br.
Cordylogyne E.Mey.
Cristobalia Morillo
Decanema Decne.
Diplolepis R.Br.
Ditassa R.Br.
Fanninia Harv.
Fischeria DC.
Funastrum E.Fourn.
Glossostelma Schltr.
Gomphocarpus R.Br.
Gonolobus Michx.
Gyrostelma E.Fourn.
Hemipogon Decne.
Hypolobus E.Fourn.
Ibatia Decne.
Jobinia E.Fourn.
Kanahia R.Br.
Kerbera E.Fourn.
Lachnostoma Kunth
Macroscepis Kunth
Mahawoa Schltr.
Manothrix Miers
Margaretta Oliv.
Matelea Aubl.
Metastelma R.Br.
Microloma R.Br.
Minaria T.U.P.Konno
Miraglossum Kupicha
Monsanima Liede & Meve
Morilloa Fontella, Goes
Nautonia Decne.
Nephradenia Decne.
Oncinema Arn.
Orthosia Decne.
Oxypetalum R.Br.
Oxystelma R.Br.
Pachycarpus E.Mey.
Parapodium E.Mey.
Pattalias S.Watson
Pentacyphus Schltr.
Pentatropis R.Br.
Peplonia Decne.
Pergularia L.
Periglossum Decne.
Petalostelma E.Fourn.
Phaeostemma E.Fourn.
Pherotrichis Decne.
Philibertia Kunth
Polystemma Decne.
Pruskortizia Morillo
Pseudolachnostoma Morillo
Ptycanthera Decne.
Rhytidostemma Morillo
Rojasia Malme
Schistonema Schltr.
Schizoglossum E.Mey.
Schizostephanus Hochst.
Schubertia Mart.
Scyphostelma Baill.
Solenostemma Hayne
Stathmostelma K.Schum.
Stelmagonum Baill.
Stenostelma Schltr.
Tassadia Decne.
Topea H.A.Keller
Tressensia H.A.Keller
Tweedia Hook.
Tylodontia Griseb.
Vailia Rusby
Woodia Schltr.
Xysmalobium R.Br.
나도은조롱족(Marsdenieae Benth.)
나도은조롱속(Marsdenia R.Br.)
Anatropanthus Schltr.
Anisopus N.E.Br.
Asterostemma Decne.
Campestigma Pierre ex Costantin
Cionura Griseb.
Cosmostigma Wight
Dischidanthus Tsiang
Dischidia R.Br.
Dischidiopsis Schltr.
Dolichopetalum Tsiang
Dregea E.Mey.
Gongronema (Endl.) Decne.
Gunnessia P.I.Forst.
Gymnema R.Br.
Heynella Backer
Hiepia V.T.Pham & Aver.
Hoya R.Br.
Jasminanthes Blume
Lygisma Hook.f.
Micholitzia N.E.Br.
Oistonema Schltr.
Oreosparte Schltr.
Pycnorhachis Benth.
Rhyssolobium E.Mey.
Ruehssia H.Karst.
Sarcolobus R.Br.
Stephanotis Thouars
Stigmatorhynchus Schltr.
Telosma Coville
Treutlera Hook.f.
Wattakaka Hassk.
에우스테기아족(Eustegieae Rchb. ex Liede & Meve)
Emicocarpus K.Schum. & Schltr.
Eustegia R.Br.
케로페기아족(Ceropegieae Decne. ex Orb.
Anisotoma Fenzl
Apteranthes J.C.Mikan
Australluma Plowes
Ballyanthus Bruyns
Baynesia Bruyns
Boucerosia Wight
Caralluma R.Br.
Caudanthera Plowes
Ceropegia L.
Conomitra Fenzl
Desmidorchis Ehrenb.
Duvalia Haw.
Duvaliandra M.G.Gilbert
× Duvaliaranthus Bruyns
Echidnopsis Hook.f.
Edithcolea N.E.Br.
Emplectanthus N.E.Br.
Heterostemma Wight
Hoodia Sweet ex Decne.
× Hoodiapelia G.D.Rowley
× Hoodiorbea G.D.Rowley
× Hoodiotriche G.D.Rowley
Huernia R.Br.
Larryleachia Plowes
Lavrania Plowes
Leptadenia R.Br.
Monolluma Plowes
Neoschumannia Schltr.
Notechidnopsis Lavranos
Ophionella Bruyns
Orbea Haw.
× Orbelia G.D.Rowley
Orthanthera Wight
Pectinaria Haw.
Pentasachme Wall. ex Wight
Piaranthus R.Br.
Pseudolithos P.R.O.Bally
Quaqua N.E.Br.
Rhytidocaulon P.R.O.Bally
Richtersveldia Meve
Riocreuxia Decne.
Sisyranthus E.Mey.
Socotrella Bruyns & A.G.Mill.
× Staparesia G.D.Rowley
× Stapvalia D.M.Cumming
Stapelia L.
Stapelianthus Choux
Stapeliopsis Pillans
Tavaresia Welw.
× Tridentapelia G.D.Rowley
Tridentea Haw.
Tromotriche Haw.
White-sloanea Chiov.
포케아족(Fockeeae H.Kunze, Meve )
Cibirhiza Bruyns
Fockea Endl.
세카모네아과(Secamonoideae Endl.)
Calyptranthera Klack.
Genianthus Hook.f.
Goniostemma Wight
Pervillaea Decne.
Secamone R.Br.
Secamonopsis Jum.
Toxocarpus Wight
Trichosandra Decne.
정향풀아과(Rauvolfioideae Kostel.)
멜로디누스족(Melodineae G.Don)
Craspidospermum Bojer ex A.DC.
Diplorhynchus Welw.
Melodinus J.R.Forst. .
Pycnobotrya Benth.
Stephanostegia Baill.
빈카족(Vinceae Duby)
일일초속(Catharanthus G.Don)
Kamettia Kostel.
Kopsia Blume
Laxoplumeria Markgr.
Ochrosia Juss.
Petchia Livera
Rauvolfia Plum. ex L.
Rhazya Decne.
Vinca L.
아스피도스페르마족(Aspidospermateae Miers)
Aspidosperma Mart. & Zucc.
Geissospermum Allemão
Haplophyton A.DC.
Microplumeria Baill.
Strempeliopsis Benth.
Vallesia Ruiz & Pav.
알릭시아족(Alyxieae G.Don)
Alyxia R.Br.
Chilocarpus Blume
Condylocarpon Desf.
Lepinia Decne.
Lepiniopsis Valeton
Plectaneia Thouars
Pteralyxia K.Schum.
알스토니아족(Alstonieae G.Don)
Alstonia R.Br.
Dyera Hook.f.
윌루그베이아족(Willughbeieae A.DC.)
란돌피아속(Landolphia P.Beauv.)
Ancylobothrys Pierre
Bousigonia Pierre
Chamaeclitandra (Stapf) Pichon
Clitandra Benth.
Couma Aubl.
Cyclocotyla Stapf
Cylindropsis Pierre
Dictyophleba Pierre
Hancornia Gomes
Lacmellea H.Karst.
Leuconotis Jack
Orthopichonia H.Huber
Pacouria Aubl.
Parahancornia Ducke
Saba (Pichon) Pichon
Vahadenia Stapf
Willughbeia Roxb.
정향풀족(Amsonieae M.E.Endress)
정향풀속(Amsonia Walter)
카리사족(Carisseae Dumort)
Acokanthera G.Don
Carissa L.
타베르나이몬타나족(Tabernaemontaneae G.Don)
Ambelania Aubl.
Callichilia Stapf
Calocrater K.Schum.
Carvalhoa K.Schum.
Crioceras Pierre
Ephippiocarpa Markgr.
Macoubea Aubl.
Molongum Pichon
Mucoa Zarucchi
Neocouma Pierre
Rhigospira Miers
Schizozygia Baill.
Spongiosperma Zarucchi
Tabernaemontana Plum. ex L.
Tabernanthe Baill.
Voacanga Thouars
플루메리아족(Plumerieae E.Mey.)
Allamanda L.
Anechites Griseb.
Cameraria L.
Cascabela Raf.
Cerbera L.
Cerberiopsis Vieill.
Himatanthus Willd. ex Schult.
Mortoniella Woodson
Plumeria Tourn. ex L.
Skytanthus Meyen
Thevetia L.
훈테리아족(Hunterieae Miers)
Gonioma E.Mey.
Hunteria Roxb.
Picralima Pierre
Pleiocarpa Benth.
페리플로카아과(Periplocoideae Endl.)
Atherandra Decne.
Baroniella Costantin
Baseonema Schltr.
Batesanthus N.E.Br.
Buckollia Venter
Camptocarpus Decne.
Chlorocyathus Oliv.
Cryptolepis R.Br.
Cryptostegia R.Br.
Decalepis Wight
Ectadium E.Mey.
Epistemma D.V.Field
Finlaysonia Wall.
Gymnanthera R.Br.
Hemidesmus R.Br.
Ischnolepis Jum.
Maclaudia Venter
Mondia Skeels
Myriopteron Griff.
Pentopetia Decne.
Periploca Tourn. ex L.
Phyllanthera Blume
Raphionacme Harv.
Sacleuxia Baill.
Sarcorrhiza Bullock
Schlechterella K.Schum.
Stomatostemma N.E.Br.
Streptocaulon Wight
Tacazzea Decne.
Telectadium Baill.
Zygostelma Benth.
식물 문(門,Phylum,Division)과 현존하는 종의 수
그룹(비공식) |
식물 문(Phylum/Division) |
현존 종의 수 |
녹조류 (Green algae) |
녹조식물문 (Chlorophyta) |
3,800 |
윤조식물문 (Charophyta) |
4,000 - 6,000 |
선태식물 (Bryophytes) |
우산이끼문 (Marchantiophyta) |
6,000 - 8,000 |
각태식물문 (Anthocerotophyta) |
100 - 200 |
선태식물문 (Bryophyta) |
12,000 |
양치식물 (Pteridophytes) |
석송문 (Lycopodiophyta) |
1,200 |
양치식물문 (Pteridophyta) |
11,000 |
종자식물 (Spermatophyta) |
소철문 (Cycadophyta) |
160 |
은행나무문 (Ginkgophyta) |
1 |
구과식물문 (Pinophyta) |
630 |
마황문 (Gnetophyta) |
70 |
속씨식물문 (Angiospermae, Magnoliophyta) |
258,650 |